VAR là gì? Dù áp dụng đã nhiều năm nhưng nhiều người thực sự vẫn chưa nắm rõ về vai trò, cách hoạt động của công cụ hỗ trợ trọng tài này. Hãy cùng BanthangTV đi sâu hơn vào câu chuyện phía sau công nghệ gây nhiều tranh luận nhất của thế giới túc cầu.
VAR là gì? Không chỉ là “mắt thần” của trọng tài
Đầu tiên, chúng ta cùng trực tiếp đến với khái niệm VAR là gì. VAR (Video Assistant Referee) là hệ thống trợ lý trọng tài sử dụng video quay lại diễn biến trên sân để hỗ trợ trọng tài chính trong việc đưa ra quyết định. VAR không thay thế hoàn toàn vai trò của trọng tài, mà hoạt động như một bộ não thứ hai, giúp phát hiện những sai sót rõ ràng, thay đổi kết quả các tình huống then chốt mà mắt thường dễ bỏ qua.
Khác với các công nghệ như goal-line (xác định bóng qua vạch vôi hay chưa), VAR bao quát hơn nhiều. Nó can thiệp khi có sự cố nghiêm trọng và cung cấp cái nhìn toàn cảnh thông qua nhiều góc quay. Điều quan trọng: quyết định cuối cùng vẫn thuộc về trọng tài trên sân.
Khi nào VAR được sử dụng?
Một hiểu lầm phổ biến là VAR sẽ can thiệp bất kỳ khi nào có tranh cãi. Vậy sự thật về các tình huống dùng VAR là gì?
- Ghi bàn: Kiểm tra xem bàn thắng có hợp lệ không, có việt vị, phạm lỗi hoặc chạm tay trước đó không.
- Phạt đền: Phát hiện lỗi trong hoặc ngoài vòng cấm, các pha bóng bị bỏ sót.
- Thẻ đỏ trực tiếp: Áp dụng cho các pha phạm lỗi nghiêm trọng, gây nguy hiểm đến tính mạng cầu thủ.
- Nhận diện sai cầu thủ: Khi trọng tài phạt nhầm người trong một tình huống hỗn loạn.
Điều đó có nghĩa là, VAR không can thiệp vào mọi lỗi nhỏ, không xử lý các lỗi dẫn đến thẻ vàng hay các va chạm bình thường. Mỗi pha “gọi VAR” đều phải rõ ràng, nghiêm trọng và có ảnh hưởng đến cục diện trận đấu.
Cách VAR vận hành: Hậu trường ít ai thấy
Phía sau mỗi trận đấu lớn, luôn có một đội VAR ngồi tại trung tâm điều hành – thường là một phòng kín với hàng chục màn hình trực tiếp từ các camera đặt quanh sân. Đội ngũ này sẽ theo dõi trận đấu từ nhiều góc độ, tua lại chậm từng khung hình và gửi khuyến nghị đến trọng tài chính nếu phát hiện điều bất thường.
Quy trình cơ bản gọi VAR là gì, cùng khám phá dưới đây:
- Tình huống tranh cãi xuất hiện
- VAR xem lại và thông báo cho trọng tài nếu có sai sót nghiêm trọng
- Trọng tài chính có thể ra đường biên để xem lại clip
- Trọng tài đưa ra quyết định cuối cùng, có thể giữ nguyên hoặc thay đổi.
Đây là quy trình mất khoảng 1–3 phút, và đôi khi chính sự chờ đợi đó khiến VAR trở thành “kẻ bị ghét”.
VAR – Cứu tinh hay kẻ phá cảm xúc?
Không thể phủ nhận, VAR đã giúp bóng đá chính xác hơn. Nhiều bàn thắng việt vị bị hủy, các tình huống phạm lỗi thô bạo bị lật lại, và những quyết định sai lầm được sửa đúng lúc. Tuy nhiên, mặt trái là VAR là gì đang lấy đi cảm xúc nguyên bản của trận đấu.
- Những pha ăn mừng bị dừng lại vì phải “chờ VAR”.
- Bàn thắng bị hủy vì lỗi việt vị tính bằng… đầu gối.
- Những pha chạm tay vô tình vẫn bị quy là lỗi theo “đúng luật”.
Sự tranh cãi không nằm ở việc VAR có đúng hay không, mà nằm ở cách nó tác động đến trải nghiệm xem bóng đá – một môn thể thao vốn nổi tiếng vì tính ngẫu nhiên và cảm xúc bùng nổ.
Tác động của VAR đến chiến thuật và tâm lý cầu thủ
Sự xuất hiện của VAR không chỉ ảnh hưởng đến quyết định trọng tài mà còn khiến cách chơi bóng thay đổi đáng kể. Cùng điểm qua một số thay đổi của VAR là gì:
- Cầu thủ ít chơi tiểu xảo hơn, vì biết mọi hành vi đều có thể bị ghi lại.
- HLV tính toán kỹ lưỡng hơn trong từng pha bóng, bởi chỉ một pha kéo áo nhẹ cũng có thể thổi phạt đền nếu bị soi kỹ.
- Một số đội bóng thậm chí “chơi với VAR” – cố tình va chạm trong vòng cấm để kiếm penalty, biết rằng sẽ có VAR hỗ trợ.
Tâm lý cầu thủ cũng trở nên dè dặt hơn trong các pha va chạm, khiến trận đấu đôi khi mất đi sự quyết liệt – yếu tố từng là bản sắc của bóng đá truyền thống.
Kết luận
Bóng đá không còn là trò chơi đơn giản giữa 22 cầu thủ và một trái bóng. Công nghệ đã bước vào cuộc chơi, mang đến sự chính xác nhưng cũng kéo theo nhiều tranh cãi. VAR là gì đã được BanthangTV giới thiệu đầy đủ đến bạn. Đến khi công nghệ hoàn thiện, VAR có thể không chỉ sửa sai – mà còn giúp bóng đá trở nên công minh và đáng tin cậy hơn bao giờ hết.
